8 ultieme tips voor het poetsen van je tanden zijn nodig,
want ondanks dat we allemaal onze tanden poetsen en dat hopelijk tweemaal per dag doen, heeft een aanzienlijk deel van de Nederlanders last van ontsteking van het tandvlees ofwel gingivitis. Als de ontsteking zich nog verder uitbreidt naar het kaakbot spreken we van parodontitis. Waarschijnlijk hebben je ouders je het poetsen geleerd. Of heeft je tandarts of mondhygieniste je als kind of op latere leeftijd poetsinstructie gegeven. Maar hoe goed ben je nu echt in dit dagelijkse ritueel om mondziekte nummer één te voorkomen? Wat levert het beste resultaat op? Hoe kan het beter of misschien zelfs makkelijker? Lees dan onze ultieme tips gebaseerd op kersvers wetenschappelijk onderzoek. We doorbreken de mythe van een A-merk tandpasta en fabeltjes rondom het vervangen van een tandenborstel, en of elektrisch poetsen nou echt de ultieme oplossing biedt?
Positieve effecten van tandenpoetsen
Je poetst jouw gebit waarschijnlijk om een lekkere frisse smaak in je mond te krijgen en mooie tanden te hebben en te behouden. Voor mij als tandarts is het belangrijk dat je je tanden poetst om plaque te verwijderen en om zo gebitsziekten te voorkomen. In deze blog geven wij je maar liefst 8 eye-openers, afkomstig uit recent wetenschappelijk onderzoek, om je op weg te helpen naar een nog betere mondgezondheid.
1. Vier minuten aandacht voor tandenpoetsen
Hopelijk behoor je tot de vele mensen die het advies volgen om tweemaal per dag, twee minuten te poetsen. Er is echter een grotere bedreiging voor het tandenpoetsen. Poetsen is voor de meeste mensen een ingeslepen routine. Als twee minuten het advies is, kunnen mensen vaak maar één tot anderhalve minuut echt hun aandacht bij het poetsen houden. Herken je dat? Je pakt je tandenborstel, doet er tandpasta op, je ruimt ondertussen je kleren op, ruimt de vaatwasmachine uit, gaat even naar het toilet, en je kijkt of de kinderen slapen. Na afloop heb je zes keer rechtsboven en twee keer links onder gepoetst. De rest van het gebit is echter niet schoon gemaakt.
Tip: Gun je gebit tweemaal per dag gedurende 2 minuten je onverdeelde aandacht. Je gebit verdient dit!
2. Vaste poetsroutine
Om bij het tandenpoetsen geen delen van je gebit over te slaan, is het belangrijk om een vaste poetsroutine te hebben. Dat blijkt vaak lastig te zijn als je dit al heel lang niet of steeds op een andere manier doet. Met name wanneer je ’s-morgens ook nog eens haast hebt of ’s-avonds blij bent dat je dag erop zit en naar bed kan.
Tip: Leer jezelf een vaste tandenpoets volgorde aan. Een goede volgorde is bijvoorbeeld: Poets de tanden in de onderkaak eerst aan de binnenkant, dan de buitenkant en tenslotte de bovenkant. De bovenkaak poetst je in dezelfde volgorde. Doe dit steeds 30 seconden. (Zie ook de afbeelding.) Nadat je de poetsbeurt hebt voltooid, kun je nog wat extra tijd besteden aan het tandenpoetsen van de kauwvlakken van je kiezen en plaatsen waar vlekken voorkomen.
3- Korte poetsbeweging
Vaak is het als kind aangeleerd om grote poetsbewegingen te maken. Voor het poetsen van je tanden is dat juist niet de manier om je tanden goed schoon te krijgen. En ook dat is moeilijk af te leren als dat al jaren je routine is. Zelfs met gebruik van een elektrische borstel helpt dan vaak niet.
Tip: Besteed bij je poetsroutine vooral aandacht aan de overgang van het tandvlees naar de tand of kies. Zet de borstel op deze plek onder een hoek van 45 graden op het tandvlees. De tandplak verdwijnt door de haartjes zachtjes heen en weer te bewegen over de plaatsen waar tandplak zit. Maak dan korte horizontale poetsbewegingen. Als je de borstel aan het eind van het handvat tussen je duim en de toppen van je vingers vasthoudt, oefen je voldoende druk uit. Poets je elektrisch? Dan is het afhankelijk van het soort elektrische tandenborstel hoe je poetsen moet. Vraag het je mondhygieniste, indien je hierover vragen hebt of hulp wenst.
4- Vertroetel implantaten
Voor implantaten is het nog belangrijker om deze goed te verzorgen. Wij houden er daarom bij het plaatsen van een implantaat al rekening mee dat deze goed te reinigen is. Het tandvlees rondom je implantaat is namelijk heel kwetsbaar voor ontstekingen. Wanneer een implantaat eenmaal ontstekingen vertoont voorbij de eerste winding (dat is het schroefdraad), dan wordt het lastig dat weer onder controle te krijgen. Tussen de windingen (schroefdraad) is het schoonmaken bijna onmogelijk.
Tip: Bezoek regelmatig de mondhygiëniste.Preventie van ontstekingen is voor het behoud van kostbare implantaten zeer belangrijk.
5- Elektrisch poetsen effectiever
Op basis van uitvoerig onderzoek kan vastgesteld worden dat elektrisch tandenpoetsen effectiever is. Gemiddeld wordt 46% van het plaque verwijderd, vergeleken met 42% bij handmatig poetsen. Oplaadbare tandenborstels blijken het dan overigens beter te doen dan exemplaren met batterijen. Roterende uitvoeringen presteren vervolgens weer beter dan langwerpige sonische borstels. De verschillen in effectiviteit tussen handmatig en elektrisch tandenpoetsen zijn niet groot, maar het is ontzettend veel makkelijker om goed te poetsen met een elektrische tandenborstel dan met een handborstel. De elektrische tandenborstel maakt poetsbewegingen voor jou. Zo kunt je je beter concentreren op de plaatsing van de borstelkop in de mond en kun je tandplak op een makkelijke manier verwijderen.
Tip: Koop een elektrische tandenborstel.Je mondhygieniste adviseert je graag de juiste elektrische tandenborstel te kiezen en leert je om deze goed te gaan gebruiken.
6- Tandenborstel vervangen
Natuurlijk poetst een tandenborstel met slijtage minder dan een nieuwe. Maar moet je nu iedere drie maanden echt een nieuwe pakken. Niet iedereen verslijt zijn borstel even snel. Verslijt je je borstel binnen een maand dan heb je naast een nieuwe tandenborstel met name een nieuwe poetsinstructie nodig. Als na vier weken de borstelharen al zover naar buiten staan, dan poets je je tanden namelijk te hard. Hoe herken je dan een versleten borstel?
Tip: Als de uiteinden van de borstelharen verder uitwijken dan de steel van de borstel breed is, dan is het tijd om de borstel te vervangen.
7- Belangrijkste poetsmoment
In de slaap wordt er minder speeksel aangemaakt. Speeksel draagt in belangrijke mate bij aan de reiniging van de mond en het verwijderen van bacterien die tandbederf kunnen veroorzaken. Het is dus gunstig een zo schoon mogelijke mond te hebben, voordat een periode van zes tot acht uur de bacterien vrij spel hebben.
Tip: Poets je gebit altijd voor het slapen gaan. Het tweede belangrijke poetsmoment is na je ontbijt.
8- Nut van tandpasta bij tandenpoetsen
Ken je die onaangename smaak en geur als je s’-morgens wakker wordt? Tandpasta helpt je dan weer aan een frisse adem en lekkere smaak. Maar helpt tandpasta je ook bij het beschermen van jouw gebit? Vreemd genoeg blijkt uit nieuw onderzoek dat tandpasta de borstel helemaal niet effectiever maakt in het verwijderen van plaque. Is tandpasta dan nutteloos bij het verbeteren van de mondgezondheid? Nee zeker niet. De reden om tandpasta te gebruiken is niet zo zeer het verwijderen van plaque, maar wel het toedienen van fluoride. En dat kan met tandpasta heel goed.
Tip: Breng fluoridetandpasta altijd aan op een droge borstel. Zo ontstaat er minder schuim en houd je meer zicht op het poetsen.
Tip: Kies vooral de tandpasta die jij of jouw kind lekker vindt. Als er maar fluoride in zit. En of de pasta dan een A-, B- of C-merk is, dat maakt daarvoor niet uit. De mate van plaque verwijdering wordt door het merk tandpasta namelijk niet beter.
Tandenpoetsen topsport?
De grootste winst bij het tandenpoetsen zit in de kennis over mondgezondheid en poetsgedrag. Nu je mijn blog leest heb je daar al vast een goede eerste stap in gezet. Door vanaf nu met aandacht te blijven poetsen en je routine te blijven verbeteren, kun je er zeker van zijn dat na iedere poetsbeurt jouw gebit zo schoon als mogelijk is door je tanden goed te poetsen. Daarmee doe je jezelf een groot plezier. Voorkomen is immers beter dan behandelen.
Door goed te poetsen hebt je nu ongeveer 60% van alle plak verwijderd. Er blijft dan nog ongeveer 40% van alle plak TUSSEN de tanden en kiezen zitten. Dat kan geen enkele borstel verwijderen, hoe goed je die ook gebruikt. Voor een goede mondhygiene is dus mee nodig, namelijk dagelijks poetsen EN dagelijks tussen de kiezen en tanden schoonmaken met bijvoorbeeld softpicks, ragers, houten stokers of dental floss. Hierover in een volgende blog meer.
Natuurlijk helpen wij je graag bij het verder verbeteren van de poetsroutine. Je tandarts of mondhygieniste vertelt tijdens je volgende consult graag nog eens hoe het beter kan. Vervolgens doen wij het op de besproken wijze graag nog eens voor, waarbij je via een spiegel mee kunt kijken. Daarna laten wij je het zelf doen en kijken wij mee bij het tandenpoetsen en gebruik van softpicks, ragers, houten stokers of dental floss. Eventueel helpen wij dan een handje tot dat het echt goed gaat.
Tandenpoetsen is echt topsport. Met voldoende aandacht en oefening word je steeds beter. Prijzen kun je helaas niet winnen. Wel een levenlang een gezond, mooi en fris gebit. Wij zijn daarbij graag je persoonlijke coach.
Ben je ook nieuwsgierig naar onze andere nieuwsberichten over mondgezondheid en preventie?
Bron: Dit artikel is gebaseerd op de kennis ervaring van Marjolein Smit, mondhygieniste bij Tandartspraktijk Kies & Co, informatie van de website van het KNMT (allesoverhetgebit.nl), het Ivoren Kruis (ivorenkruis.nl) en anderzijds op een artikel in Dental Tribune van juni 2015, waarin Martijn Rosema, mondhygiënist-onderzoeker,zijn promotie-onderzoek over tandenpoetsen bespreekt.
